Analiza finansowa firm naftowych w 2022 roku

Autor: Dr Anna Nowak Data publikacji: 10.04.2023 Kategoria: Finanse

Rok 2022 był wyjątkowy dla firm naftowych działających na polskim rynku. Niespokojna sytuacja geopolityczna, wysokie ceny surowców i gwałtowne zmiany popytu przełożyły się na bezprecedensowe wyniki finansowe. W niniejszym artykule analizujemy szczegółowo osiągnięcia finansowe kluczowych graczy sektora naftowego w Polsce, ich strategie inwestycyjne oraz perspektywy na przyszłość.

Rekordowe wyniki finansowe PKN Orlen

PKN Orlen osiągnął w 2022 roku bezprecedensowe wyniki finansowe, które zdecydowanie przewyższyły oczekiwania analityków. Kluczowe wskaźniki dla koncernu prezentują się następująco:

• Przychody: 277,6 mld zł (wzrost o 73% r/r)
• EBITDA LIFO: 38,7 mld zł (wzrost o 114% r/r)
• Zysk netto: 21,5 mld zł (wzrost o 137% r/r)
• Nakłady inwestycyjne: 15,2 mld zł (wzrost o 22% r/r)
• Marża rafineryjna: 18,4 USD/bbl (wzrost z 5,2 USD/bbl w 2021)
• Dług netto/EBITDA: 0,37x (spadek z 0,82x w 2021)

Główne czynniki wpływające na osiągnięcie rekordowych wyników PKN Orlen:

1. Wysokie marże rafineryjne - wynikające z nierównowagi podaży i popytu na rynkach paliw
2. Konsolidacja Grupy Lotos i PGNiG - zwiększenie skali działalności i efektów synergii
3. Optymalizacja portfela aktywów - koncentracja na najbardziej rentownych segmentach
4. Elastyczność operacyjna - szybkie dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych
5. Dywersyfikacja źródeł dostaw ropy - zmniejszenie zależności od rosyjskich surowców

"Rekordowe wyniki Orlenu za 2022 rok to efekt strategicznych decyzji i konsekwentnie realizowanych procesów akwizycyjnych. Dzięki nim Grupa Orlen stała się jednym z największych graczy na rynku paliw i energii w Europie Środkowej." - Daniel Obajtek, Prezes PKN Orlen

Grupa Lotos przed fuzją z Orlenem

Grupa Lotos również osiągnęła w 2022 roku bardzo dobre wyniki finansowe, mimo trwającego procesu fuzji z PKN Orlen. Kluczowe wskaźniki dla koncernu:

• Przychody: 45,9 mld zł (wzrost o 58% r/r)
• EBITDA LIFO: 9,6 mld zł (wzrost o 89% r/r)
• Zysk netto: 7,4 mld zł (wzrost o 132% r/r)
• Nakłady inwestycyjne: 1,3 mld zł (spadek o 18% r/r)
• Wydobycie ropy: 20,1 tys. boe/d (spadek o 3% r/r)
• Przerób ropy: 9,8 mln ton (wzrost o 5% r/r)

Główne czynniki wpływające na wyniki Grupy Lotos:

1. Wysokie marże rafineryjne - podobnie jak w przypadku Orlenu
2. Efekty projektu EFRA - zwiększenie głębokości przerobu ropy i poprawa uzysku produktów wysokomarżowych
3. Ograniczenie nakładów inwestycyjnych - w związku z planowaną fuzją
4. Stabilne wydobycie na Norweskim Szelfie Kontynentalnym - mimo spadku produkcji na złożu B8

PGNiG przed włączeniem do Grupy Orlen

PGNiG również zanotowało w 2022 roku bardzo dobre wyniki finansowe, choć koncern musiał zmierzyć się z wyzwaniami na rynku gazu ziemnego. Kluczowe wskaźniki:

• Przychody: 84,9 mld zł (wzrost o 64% r/r)
• EBITDA: 11,2 mld zł (wzrost o 42% r/r)
• Zysk netto: 4,8 mld zł (spadek o 3% r/r)
• Nakłady inwestycyjne: 5,8 mld zł (wzrost o 17% r/r)
• Wydobycie gazu: 5,1 mld m³ (wzrost o 7% r/r)
• Sprzedaż gazu: 29,3 mld m³ (spadek o 4% r/r)

Główne czynniki wpływające na wyniki PGNiG:

1. Wysokie ceny gazu ziemnego - zwłaszcza w pierwszej połowie roku
2. Koszty związane z zabezpieczeniem dostaw - w wyniku odcięcia dostaw z Rosji
3. Taryfy regulowane na rynku krajowym - ograniczające możliwość przeniesienia pełnych kosztów wzrostu cen gazu
4. Zwiększone wydobycie ze złóż własnych - zarówno w Polsce, jak i na Norweskim Szelfie Kontynentalnym
5. Inwestycje w terminal LNG - zwiększenie możliwości importu skroplonego gazu ziemnego

Porównanie kluczowych wskaźników finansowych

Dane dla Shell Polska i BP Polska są szacunkowe i obejmują działalność na rynku polskim.

Nakłady inwestycyjne i kierunki rozwoju

Polskie spółki naftowe zwiększyły w 2022 roku swoje nakłady inwestycyjne, koncentrując się na kluczowych obszarach strategicznych:

PKN Orlen:

• Transformacja energetyczna - 3,5 mld zł (23% nakładów)
• Rozwój petrochemii - 6,8 mld zł (45% nakładów)
• Modernizacja rafinerii - 2,2 mld zł (14% nakładów)
• Rozwój sieci detalicznej - 1,8 mld zł (12% nakładów)
• Poszukiwanie i wydobycie - 0,9 mld zł (6% nakładów)

Grupa Lotos:

• Segment wydobywczy - 0,7 mld zł (54% nakładów)
• Segment produkcji i handlu - 0,6 mld zł (46% nakładów)

PGNiG:

• Poszukiwanie i wydobycie - 3,1 mld zł (53% nakładów)
• Dystrybucja - 1,9 mld zł (33% nakładów)
• Magazynowanie - 0,5 mld zł (9% nakładów)
• Wytwarzanie - 0,3 mld zł (5% nakładów)

Wpływ konsolidacji na rynek paliw w Polsce

Fuzja PKN Orlen, Grupy Lotos i PGNiG stworzyła podmiot o ogromnej skali działalności, co ma istotny wpływ na rynek paliw w Polsce:

• Udział w rynku paliw - po konsolidacji grupa Orlen kontroluje ok. 75% rynku hurtowego paliw w Polsce
• Sieć detaliczna - łącznie ponad 2300 stacji paliw (ok. 40% rynku)
• Integracja łańcucha wartości - od wydobycia, przez rafinację, do dystrybucji detalicznej
• Potencjalne efekty synergii - szacowane na 0,7-1,2 mld zł rocznie
• Pozycja negocjacyjna - większa siła w negocjacjach z dostawcami ropy i gazu

Konsolidacja budzi jednak obawy dotyczące konkurencji na rynku, dlatego Komisja Europejska nałożyła środki zaradcze, w tym:

• Sprzedaż 30% udziałów w rafinerii Lotos wraz z infrastrukturą logistyczną na rzecz Saudi Aramco
• Sprzedaż 80% stacji paliw Lotos na rzecz MOL
• Sprzedaż magazynów paliw na rzecz Unimot
• Gwarancje dostępu do infrastruktury logistycznej dla konkurentów

Perspektywy na rok 2023

Prognozy dla polskich firm naftowych na rok 2023 wskazują na stabilizację wyników, choć na niższym poziomie niż rekordowy rok 2022:

1. Normalizacja marż rafineryjnych - przewidywany spadek z 18,4 USD/bbl do 10-12 USD/bbl
2. Stabilizacja cen ropy - prognozowany przedział 75-85 USD za baryłkę
3. Integracja po fuzji - koncentracja na realizacji efektów synergii
4. Zwiększone nakłady na transformację energetyczną - w związku z celami klimatycznymi UE
5. Dalszy rozwój segmentu petrochemicznego - jako obszaru o potencjalnie wyższych marżach
6. Dalsza dywersyfikacja dostaw ropy - całkowite uniezależnienie się od dostaw z Rosji

Wnioski

Analiza finansowa firm naftowych w Polsce za rok 2022 prowadzi do następujących wniosków:

1. Polski sektor naftowy osiągnął bezprecedensowe wyniki finansowe, wykorzystując sprzyjające warunki rynkowe i realizując strategiczne projekty rozwojowe
2. Konsolidacja kluczowych podmiotów (Orlen, Lotos, PGNiG) tworzy silnego gracza o zasięgu regionalnym, zdolnego do konkurowania z największymi europejskimi koncernami
3. Zwiększone nakłady inwestycyjne w obszarach petrochemii i transformacji energetycznej wskazują na strategiczne przygotowanie do zmian w strukturze popytu na produkty naftowe
4. Dywersyfikacja dostaw surowców i rozwój własnego wydobycia zwiększają bezpieczeństwo energetyczne Polski
5. Rok 2023 będzie okresem normalizacji wyników, testującym efektywność zintegrowanej grupy w mniej sprzyjających warunkach rynkowych

Polskie koncerny naftowe dysponują obecnie silną pozycją finansową, co daje im solidne podstawy do realizacji ambitnych planów inwestycyjnych i adaptacji do zmieniającego się otoczenia regulacyjnego i rynkowego.